Ostatnio coraz częściej słyszymy, że „jelita to nasz drugi mózg”. I to nie tylko modny frazes – nasze jelita są pełne neuronów, bo jest ich tam aż około 100 milionów! To więcej niż w naszym rdzeniu kręgowym. Dlatego naukowcy coraz częściej mówią o „osi mózgowo-jelitowej”, która wskazuje na ścisłą współpracę między naszym układem nerwowym a przewodem pokarmowym. Co to oznacza dla Ciebie? Że to, co dzieje się w Twoich jelitach, ma ogromny wpływ na Twój nastrój, emocje i ogólne samopoczucie.
Oś mózgowo-jelitowa to jak autostrada, którą non stop kursują informacje między mózgiem a jelitami. Dlatego kiedy jesteś zestresowany, możesz odczuwać bóle brzucha, a z kolei kiedy masz problemy z trawieniem, może pojawić się rozdrażnienie i spadek nastroju. Jelita komunikują się z mózgiem za pomocą nerwu błędnego, a także układów hormonalnego i odpornościowego. Wszystko to sprawia, że zdrowe jelita to podstawa dobrego samopoczucia.
Twoje jelita to dom dla około 2 kg mikroorganizmów – to cała armia bakterii, grzybów i wirusów, która pracuje na pełnych obrotach, aby wspierać Twój organizm. Nazywamy ją mikrobiotą jelitową i odgrywa ona kluczową rolę nie tylko w trawieniu, ale także w produkcji neuroprzekaźników, takich jak serotonina, która odpowiada za nasz nastrój. W idealnym stanie mikrobiota działa jak zgrany zespół – produkuje substancje wspierające zdrowie mózgu i jelit. Kiedy jednak dochodzi do zachwiania równowagi, mogą pojawić się problemy zdrowotne, takie jak depresja, lęki czy chroniczny stres.
Jeśli bariera jelitowa zostanie uszkodzona, patogeny i toksyny mogą przedostawać się do krwiobiegu, wywołując stan zapalny. Może to prowadzić do wielu problemów zdrowotnych – od zaburzeń autoimmunologicznych, takich jak choroba Crohna, po problemy metaboliczne, takie jak otyłość i insulinooporność. A co gorsza, stan zapalny może wpływać na nasz mózg, przyczyniając się do rozwoju zaburzeń nastroju, takich jak depresja czy lęk. Z tego powodu zdrowe jelita są kluczem do utrzymania zdrowia psychicznego.
Okazuje się, że nasze codzienne wybory żywieniowe mają ogromny wpływ na skład mikrobioty jelitowej. Dieta bogata w błonnik, pełnoziarniste produkty, owoce i warzywa sprzyja wzrostowi dobrych bakterii, takich jak Bifidobacterium i Lactobacillus. Z kolei dieta pełna tłuszczów nasyconych i cukru może zaburzać równowagę w mikrobiocie, prowadząc do tzw. dysbiozy, czyli nierównowagi między zdrowymi a patogennymi bakteriami. Co ciekawe, mikrobiotę mogą zmieniać także inne czynniki, takie jak stres, brak snu czy nawet kontakt ze zwierzętami. Twoje codzienne nawyki mają więc ogromny wpływ na to, jak czują się Twoje jelita – i Twój mózg!
Na szczęście możemy wspierać naszą mikrobiotę, wprowadzając do diety probiotyki, prebiotyki i psychobiotyki. Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które dostarczane w odpowiednich ilościach wspierają nasze jelita. Znajdziesz je w fermentowanych produktach, takich jak jogurt, kefir, kiszonki, a także w suplementach. Probiotyki wspomagają trawienie, wzmacniają układ odpornościowy i mogą wpływać na poprawę nastroju.
Prebiotyki to z kolei pokarm dla naszych dobrych bakterii. Znajdziesz je w warzywach, takich jak cebula, czosnek czy por, a także w pełnoziarnistych produktach. Pomagają one w rozwoju korzystnych bakterii i wspierają zdrowie jelit.
A co z psychobiotykami? To specjalna kategoria probiotyków i prebiotyków, które mogą korzystnie wpływać na nasze zdrowie psychiczne. Badania pokazują, że niektóre szczepy bakterii, takie jak Lactobacillus i Bifidobacterium, mogą łagodzić objawy depresji, lęków, a nawet poprawiać sen. Psychobiotyki wpływają na produkcję serotoniny, która działa jak naturalny antydepresant, a także na redukcję stanów zapalnych, co ma bezpośredni wpływ na nasz mózg.
Chociaż możemy nie zdawać sobie sprawy z tego na co dzień, nasze jelita i mózg są ze sobą ściśle powiązane. Dbając o zdrową dietę, bogatą w probiotyki i prebiotyki, wspieramy nie tylko układ trawienny, ale również nasz nastrój i zdrowie psychiczne. Jeśli więc chcesz poprawić swoje samopoczucie, zacznij od jelit – one naprawdę wiedzą, co robią!
Zobacz także
