Depresja to coraz częściej diagnozowana choroba wśród dorosłych, ale również dzieci i młodzieży. U każdego wymaga leczenie. U dzieci i młodzieży depresja przyjmuje różne formy, które często mogą być mylone z buntem nastolatka. Właściwa diagnoza i odpowiedni proces terapeutyczny są niezbędne. W leczeniu depresji u nastolatków i dzieci młodszych wskazuje się na psychoterapię jako najbardziej skuteczną i optymalną.
Szybkie rozpoznanie depresji, zwiększa ryzyko jej szybkiego wyleczenia i zminimalizowania skutków jaki pozostawia w psychice i funkcjonowaniu dzieci i nastolatków. Nieleczona depresja może prowadzić do prób samobójczych, kiedy konieczna jest hospitalizacja.
Depresję dzieci i młodzieży – objawy
Objawy depresyjne u młodzieży obejmują zaburzenia nastroju w postaci jego obniżenia lub nasilonej drażliwości, niemożność odczuwania przyjemności w obszarach, które wcześniej były atrakcyjne, męczliwość, brak energii do realizowania obowiązków. Dodatkowe objawy dotyczą zaburzeń koncentracji uwagi, trudności w zakresie snu i obniżenia łaknienia, poczucie mniejszej wartości oraz obecność myśli i tendencji samobójczych. Te ostatnie, jeśli prowadzą do realizacji samobójstwa są wiodącą przyczyną zgonów u młodzieży.
Objawy depresji powodują pogorszenie funkcjonowania nastolatków w wielu sferach ich życia:
Nieleczona depresja zaburza funkcjonowanie, a powrót do zdrowego poziomu funkcjonowania jest bardzo trudny.
Trzeba pamiętać, że depresja jest chorobą nawracającą, co oznacza, że jeśli nie podejmiemy szybko działań terapeutycznych, choroba może się utrwalić, a ryzyko kolejnych epizodów może rosnąć, także w życiu dorosłym. Depresja i jej objawy mogą być przyczyną różnych uzależnień i przetrwać do wieku dorosłego, stając się kolejnym problemem.
Leczenie depresji nastolatków i dzieci
Leczenie depresji dzieci i młodzieży różni się od leczenia dorosłych. Obecnie leczenie depresji oparte jest na opracowanych na podstawie badań naukowych i ustaleń międzynarodowych ekspertów standardach leczenia.
Podstawą leczenia depresji u nastolatków i dzieci jest psychoterapia, farmakoterapia (opcjonalnie). W proces leczenia nieletnich muszą aktywnie uczestniczyć rodzice, którzy wspólnie powinni odbyć psychoterapię rodzinną oraz psychoedukację.
Terapia rodzinna to bardzo ważny element leczenia depresji u dzieci i młodzieży. Prowadzona jest w celu naprawy relacji rodzinnych, które mogą niekorzystnie wpływać na proces leczenia chorego dziecka.
Psychoedukacja to podstawowa metoda pracy w psychiatrii i psychoterapii. Jest ona spotkaniem, na którym pacjent i rodzic będą poinformowani, między innymi na temat: zadań rozwojowych i roli rodzica w realizacji zadań wychowawczych oraz terapeutycznych. Psychoedukacja jest elementem terapii.
Nastolatek to osoba młoda, która mieszka ze swoją rodziną oraz chodzi do szkoły. Leczenie oraz cały zakres oddziaływań terapeutycznych muszą uwzględniać funkcjonowanie rodziny oraz tego, co dzieje się w szkole i środowisku rówieśniczym. Nastolatek nie może również podejmować samodzielnie decyzji o różnych aspektach swojego życia, w tym również leczenia. Rodzice lub opiekunowie muszą wyrazić zgodę na np. podjęcie leczenia farmakologicznego czy psychoterapii, zmianę szkoły, jeśli jest to wskazane.
W leczeniu depresji i innych zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży rodzice muszą się włączyć w proces terapeutyczny. To daje szansę na szybsze wyzdrowienie dziecka.
Rola wsparcie psychologicznego w leczeniu depresji u dzieci i młodzieży.
W każdym momencie dorastania dziecko lub nastolatek mogą potrzebować wsparcia. Jakaś sytuacja, problem mogą się stać dla niego trudne i nie będzie wiedział, jak sobie z nimi poradzić. Dziecko, czy nastolatek nie mają jeszcze na tyle wykształconych kompetencji i mechanizmów radzenia sobie, aby sprostać sytuacji, którą odczuwają jako przytłaczającą. Mogą potrzebować pomocy, wsparcia, towarzyszenia mu w rozwiązaniu danego problemu.
Obecnie rola wsparcia psychologicznego młodych ludzi staje się coraz ważniejsza i potrzebna.
Zdarza się tak, że rodzicom brakuje kompetencji, aby wesprzeć dziecko w trudnych dla niego sytuacjach czy problemach emocjonalnych. Często dzieci i młodzież nie chcą rozmawiać z rodzicami. W rozmowie z psychologiem, jako postronną osobą dziecko lub nastolatek może czuć się bardziej komfortowo i być bardziej otwarty niż przed opiekunami czy rodzicami.
W leczeniu depresji w większości przypadków kluczową rolę stanowi psychoterapia, a psychoterapeuta staje się osobą prowadzącą ten proces. To od niego, jego warsztatu, wiedzy, doświadczenia zależy skuteczność oddziaływań terapeutycznych.
